Urgent en actueel theater

...een gesprek met Jolanda Boerhof, theaterprogrammeur bij AGORA

In AGORA trad vrijdag 8 april Julika Marijn op met de toneelvoorstelling ‘Etty Hillesum - Dat onverwoestbare in mij’. Het is de tweede voorstelling uit een reeks van vier over maatschappelijke thema’s die, helaas, nog altijd actueel zijn. Programmeur Jolanda Boerhof is desondanks blij met de voorstellingen.

De voorstelling van Julika Marijn is gebaseerd op de dagboeken en brieven van de Joodse schrijfster Etty Hillesum (1914-1943), die in Auschwitz is vermoord. Op zondag 24 april staat de voorstelling ‘Trompettist in Auschwitz’ van de acteurs Thomas Cammaert en Soy Kroon in het theater. Die voorstelling is gebaseerd op het leven van Lex van Weren (1920-1996), die Auschwitz overleefde door zijn muzikale talent. Samen met ‘Oorlogswinter’ die op 26 maart in het theater te zien  was, zijn dat drie voorstellingen die in aanloop naar 4 en 5 mei in AGORA te zien zijn.

Op vrijdag 22 april staat bovendien Lisse Knaapen op het toneel  met de indringende voorstelling ‘In het licht’.  Die is gebaseerd op de autobiografie van Karin Bloemen, waarin zij vertelt over het seksueel misbruik in haar jeugd. Een onderwerp dat momenteel volop in het nieuws is. ‘Tussen het boeken van een nieuw theaterprogramma  en de daadwerkelijke speeldatum zit traditioneel veel tijd. Toen we ‘In het licht’ en de oorlog gerelateerde voorstellingen boekten, wisten we niet hoe schrijnend actueel beide onderwerpen zouden zijn anno 2022,’ zegt Jolanda.

Optimisme en hoop

Maar het is wel iets waar Agora bewust op programmeert. ‘Je moet af en toe meer brengen dan alleen maar lachen en vertier. De keuze is ook altijd op basis van kwaliteit. Bij de voorstelling van multitalent Lisse Knaapen zie je bijvoorbeeld de pijn die zij aan het publiek wil overbrengen. Er zit ook prachtige muziek bij van Ellen ten Damme die dat gevoel versterkt. De voorstelling maakt veel los bij het publiek en laat je niet meer los.  Maar hij gaat, juist, ook over optimisme, over hoop. Over hoe je uit een verschrikkelijke situatie sterker tevoorschijn kunt komen. Als dat ook maar één iemand in het publiek die of een andere avond de kracht zou geven  om te vertellen over zijn of haar misbruik, zou dat al geweldig zijn. Want zoals Karin Bloemen zelf zegt: “Als je zwijgt, heeft de dader gewonnen”.’

Optimisme en hoop zijn ook de rode draden in de andere twee voorstellingen. ‘Oorlog en vrijheid zijn natuurlijk thema’s die jaarlijk actueel zijn. Maar nu is het wel heel dichtbij. Etty Hillesum  was iemand die in alle ellende van alledag ook de schoonheid van dingen bleef zien. Het verhaal van Lex van Weren  laat bovendien de veerkracht van de mens zien. Je kunt iemand onder de meest erbarmelijke omstandigheden fysiek breken of proberen te breken, maar de geest is een ander verhaal. Alle drie de verhalen laten zien dat ook uit de allergrootste en doffe ellende mooie dingen kunnen opbloeien. Dat is een mooie en positieve boodschap.’

Verantwoordelijkheid

Wat Jolanda betreft pakt het theater met dit soort voorstellingen niet alleen haar maatschappelijke en sociale verantwoordelijkheid. ‘Het is meer. Cultuur is in een oorlog het eerste dat door de aanvallende partij vernietigd wordt. Cultuur is datgene wat ons maakt en wat ons onderscheidt. Daarmee raak je kennelijk de essentie van een maatschappij en van de mensen die er wonen. Daarom is het mooi dat wij via cultuur deze boodschap kunnen geven: een boodschap van waarschuwing, maar ook van hoop.’

Wat Jolanda betreft gebeurt dat het hele jaar door en doet AGORA dat samen met andere culturele instellingen in de stad. ‘We zijn er al over in gesprek met de Flevomeer Bibliotheek en de stichting ‘Herdenken, verzoenen en vrijheid’, waarin alle bij de dodenherdenking betrokken organisaties vertegenwoordigd zijn. Voor een programmering rond dit soort relevante thema’s het hele jaar door.’

Kaarten voor de genoemde voorstellingen zijn natuurlijk te bestellen via deze website.